Sevgili Civil Tanricalar,

Bugun sitemizde yasadigimiz en onemli sorun uzerinde durmak istiyorum; Turkce dilbilgisi yetersizligimiz! Tabi yetersizligimiz darken ben aslinda kendimi veya Eser’i kastetmiyorum canlar, bizim Turkce’mizde cok sukur bir sorun yok. Esasinda sizin de Turkce konusabilme yetinizde bir sorun yok  ama is yazi diline gelince hepiniz sinifta kaliyorsunuz. Yahu, en basitinden su Turkce karaker olayi! Tamam biliyoruz, “sanki niye Turkce harflerle yazmiyoruz ki” dediginizi duyar gibiyim ama gelin gorun ki sitemizin program dili Ingilizce, siter server’i da Amerika’da mi neredeyse artik ve Turkce Karakterleri tanimiyor! Hayir efendim oyle zorla falan da olmuyor bu isler. Asagidaki harfleri yazilarinizdan tamamen cikartarak ise baslamanizi rica ediyoruz. Bu son ihtardir, bundan sonra da noktali, cengelli harfler kullananin icabina Angel bakacaktir Eso’nun da dedigi gibi. Bunun disinda bir kac konuya daha parmak basacagim. Cok uzun uzadiya bir sey anlatmaya gerek yok. Su anda yapim eklerini bilmeseniz de olur zaten. Ama hangi ekler kelimeden ayri yazilir, hangileri bitisik yazilir, noktalama isaretleri nasil kullanilir ben bir anlatayim da bakalim uyana tesekkur eder, uymayana ceza biceriz. Bu arada siz de bir faydamiz dokunmus olur iste fena mi?

1. Site Turkce karakterleri tanimamaktadir. O yuzden; Buyuk ve noktali “i” kullanamaniz gereken durumlarda ”I” kullaniniz. Kucuk ve noktasiz ”i” kullanmaniz gerektiginde ise malesef noktali ”i” kullaniniz. Noktasiz ”i” harfine karsi apayrı bir garezi var bu Ingilizce’nin. Asssla kabul etmiyor. Hayir iste su harfi kullanmayin diye yazamiyorum bile cunku &%/+ gibi tuhaf isaretler cikacak ben o harfi kullaninca biliyorum.

Kullanmaniz gereken gider harfler ise ”c” ve ”s” harfinin cengelli olanidir. Yazmayin canim bunlari, okunmuyor.

Bir de; ”o”, ”u” harflerinin noktali olanlarini degil, malesef boyle noktasiz hallerini kullanmak zorundasiniz. Tamam, anladik, yazdiklariniz bir tuhaf geliyor gozunuze ve okuyunca kulaginiza ama olsun kusum ya, %+^/(%&4 gibi tuhaf seyler cikacagina noktasiz harfler ciksin yazinizda.

Son olarak ”g” harfinin sapkasiz olanini kullanmak zorundasiniz. Inceltmeyin canim bu harfi. Ingilizce’de bu harfin incelmisi yok, kaba hali kullaniliyor, siz de oyle yapin, cekinmeyin.

2. Cumlelere buyuk harfle baslanir! Sasirdiniz degil mi? Evet evet, cumlelere buyuk harflerle baslanir. Cumle icinde oldugu halde bas harfi buyuk yazilan kelimeler ise ozel isimlerdir. Ozel isim, yeryuzunde sadece bir tek canliya ait isim demektir. Mesela Cebo bir ozel isimdir. Bir baskasinin lakabi da Cebo olsa bile bizler iki farkli kisi oldugumuz icin Cebo her zaman buyuk harfle yazilacaktir. Ancak sifatlarin buyuk harflerle yazilmasina gerek yoktur ve zaten yazilirsa da yanlis olur. Orn; Dun gece guzeller guzeli Cebo’yu seyre daldim”. Burada ki ”guzeller guzeli”, pekistirmeli bir sifattir ve kucuk harfle yazilir, tipki; ”zirlak Hinnur”, ”capkin Mucver”, ”deli Eso” derken oldugu gibi. Aama tabi cumleye sifatla basliyorsaniz cumle basi olmasi durumundan buyuk harfle yazilacaktir.

3. Noktalama isaretlerinden sonra bir bosluk birakilarak diger kelime yazilir. Evet canlar, noktalama isaretinden sonra bosluk birakmak adettendir, noktalam isaretinden sonra bir bosluk birakarak yazmaya devam eden bizdendir.

4. Arada bir virgul kullanmak iyi bir seydir. Simdi virgulun kullanim alani cok bir genis oldugu icin burada anlatabilmem pek mumkun degil. Genel olarak sunlari soylemeliyim ki virgul, siralamalarda kelimeler veya sayilar arasina; ”elma, armut, nar, kiraz, seftali”, uzun cumlelerde ana cumle ve yan cumlecigi birbirin.... ay yok, bu asar simdi, bunu es gecin... Ama genel olarak bu yazidaki virgullere dikkat ederek okuyacak olursaniz virgul iminin kullanildigi bir cok farkli yere rastlarsiniz. Hah, virgul hakkinda son bir sey daha, virgul demek nefes al demektir, es demektir, bir dur da oyle devam edersin cumlenin geri kalanina demektir. Virgulsuz uzun ama ince, upuzun ama incecik, ince ama uzun, uzunnn ama ipince bir cumle olamaz. Olsa da bir tek ben yazabilirim zaten onu, siz bosuna kasmayin.

5. Bir seyler anlatirken eger birilerinin hazirladigi laflardan bahsedecekseniz ltf, pls, tsk, o alintilari tirnak icinde yazin. Tirnak su oluyor à” tirnak”. Yani tirnak kelimesinin iki tarafindaki cifte havali virgul. Tirnak icinde yazmaniz yaziniza guzellik katar, albeni katar, hava katar, biz ”aa alinti yapmis Kara Melek burada” diye aklimizdan geciririz. Bir de alinti olmadigi halde vurgulamak istediginiz bir kelime veya cumle varsa onu da tirnak icine alabilirsiniz canlar. Ornegin; ”Dun gece ter kan icinde uyandim. Bir baktim ki Eso bocek olmus tavanda yuruyor! Ona oradan asagiya inmesini, beni korkuttugunu soyledim. O ise bana bakip duyargalarini hasince sallayarak ”gotebebesi” dedi! Inanabiliyor musunuz? Bana ”gotebebesi” dedi!” Anlasildi mi canlar? Hinnur, ders bitmeden tuvalete gitmek yok, otur ve okumaya devam et, kizdirma beni!

6. Dahi anlamina gelen –de, -da ekleri ayri yazilir! Bu aslinda bir devlet sirri ama yine de sizinle paylasayim dedim. O kadar iyi korunan bir sir ki, kimseler bilmiyor. Bir de  –ki ekiyle ilgili olan 2. devlet sirrimiz var ki onu da asagidaki maddede aciklayacagim. Dahi anlamina gelen derken buradaki ”dahi”, ”deha”, ”cok zeki insan” anlaminda degil, basit bir aciklamayla ”o bile” anlamini tasiyan ve eklendigi kelimeye bu anlami veren –de, -da eki. –de, -da ekinin ayri mi bitisik mi yazildigini anlamak icin de cumledeki yukleme ”o bile mi” sorusu sorulur. Yuklem size” o bile abla, inan ki ben de sasirdim” diyorsa, o –de veya –da eki kelimeden ayri yazilacak demektir. Ornek; ”O yavrulamissa ne olacak ki, o yaz Civil Eso’nun lolocu da yavruladiktan sonra! Hatirlar misin o gunleri Miyerjan?” Evet ne yapiyoruz, yan cumlenin yuklemi olan ”yavrulamisti” ya kim, ne, sorularini sorduktan sonra konu yavrulamak oldugu icin ”o bile mi” diye soruyoruz. O ne diyor? Evet, evet, loloc bile yavrulamisti diyor bize. Demek ki ”dahi” anlamina gelen –de” ayri yazilir miymis? Evet Suat Abi, aynen oyle. Tamam cocugum, otur yerine...

7. –ki ekleri genellikle ayri yazilir canlar, eger aidiyet belirtmiyorsa. Yani, ”benimki, ”seninki, ”ebeninki” derken –ki eklerini ayirmayiz. Ama –ki eki girdigi cumleye soyle bir anlam katiyorsa; ”Verkerke’ye tam pas verecektim ki guzelller guzeli Cebo’yu gorup benimle ilgilenmeyi birakti” Iste –ki burada baglactir, iki cumleyi birbirine baglar ve baglac olan –ki her daim ayri yazilir.

8. Soru eki olan –mi her daim ayri yazilir sevgili Civil Tanricalar (simdi burada ozel isimden –lar ekini niye ayirmadigimi merak ediyosunuz degil mi, hatta yanlisimi yakaladiginizi sandiniz sizi koftehorlar! Hahayt, bir kere cogul ekleri ozle isimlerden ayrilmazlar. Bir ozel isme cogul eki geliyorsa o isim ozelligini kaybeder, tuzel olur, eheeee). (Bu arada, bir cumlenin sonuna parantez icinde bir seyler yaziyorsaniz benim bir onceki cumlede yaptigim gibi, ”nokta” isaretini, parantezi kapattiktan sonra koymalisiniz. Parantezden once veya parantezin icinde degil, parantezi kapattiktan sonra. Cunku o cumle o parantez kapandiginda bitecektir. Neyse, konuyu cok dagittik, ne diyorduk? Hah! Soru eki olan –mi, daima ayri yazilir. Soyle ki; ”Eso, esiz ajun oldi mi?”, ”Hinnur sen de gelecek miydin hamama?”, ”Mucver biraz az yesen de bir usak tutsan mi acaba?”

9. Himmm, ne kaldi? Hah! Eger bir diyalog yaziyorsaniz diyalog isareti olan ”–” isaretini kullanin cumle baslarinda ve diyaloga dahil olan cumleleri de yan yana degil alt alta yazin ki hem guzel gorunsun hem de anlasilir olsun kuslarim. Soyle ki;

-          Hey Muco, senin Guloscar Odulun neredeydi?

-          Kizim ben onu tuvalete koydum ya!

-          Aaaa, deli Muco, niye oyle bir sey yaptin?

-          Amaaan, bende onlardan cok var, odalarda koyacak yer kalmadi.

-          Ahahahaaa, alemsin Muco!

-          Yalarim!

-          Gulp...

Nasil? Cok anlasilir degil mi?

10. Bu maddeyi bos birakiyorum kizlar. Aksamin kaci oldu, ben de kafa kalmadi. Sizin akliniza bir sey gelirse ekleriz buraya. Bu arada ben simdi vaktim kalmadigi icin oyle yapamayacagim ama siz mutlaka yazdiklarini gondermeden once bir okuyup hata var mi diye kontrol edin. Bu arada bu yaziyi bir de noktalama isaretlerinin tamamina dikkat ederek bir kez daha okuyun. Ozellikle –de, -da, -ki, -mi ekleri ve virgul kullanimina dikkat ederek hem de. Sonucta ben Edebiyat ogretmeni olmadigim icin yanlis tarif etmis de olabilirim ama kullanirken hata yapmam. Hadi canlarim, optum hepinizi onbes kere...

                - Cebo Undomiel